Nhận xét về bài viết “Lá cờ” của Vũ Ngọc Tấn

Nhận xét về bài viết “Lá cờ” của Vũ Ngọc Tấn

 

Bài viết này của nhà trí thức Vũ Ngọc Tấn (VNT) cho thấy:
người viết đã nêu những suy tư của riêng cá nhân mình và cũng đã nêu một số sự kiện (facts) để bênh vực quan điểm (opinion) của chính tác giả về việc "bàn về lá cờ".

Trọng tâm của bài viết vốn là QUAN ĐIỂM của tác giả.
Về quan điểm riêng của mình, tác giả muốn thuyết phục người đọc tin rằng "Câu chuyện này cũng giống như chuyện ta chưa bắt được con chim bay trên trời."  Đây là một cách so sánh (analogy) khá "đặc biệt" của một nhà trí thức, và đã "qua mặt" cả logic. [ http://writingcenter.unc.edu/handouts/fallacies/ ]

Thông thường, khá nhiều người công nhận rằng: quan điểm không nhất thiết phản ánh toàn phần sự kiện và sự thật.

[ http://www.differencebetween.net/language/difference-between-fact-and-opinion/ ]
Lý do là: Từ cảm nhận sự thật đến suy tư và quan điểm có lắm khâu làm xa rời sự thật. Những khâu đó đã được tâm-sinh-lý học chứng minh và gồm ngững bước như sau:

A. Tác nhân (Agent) gây cảm nhận (sensation) như màu vàng hay màu đỏ, mát hay nóng, mặn hay ngọt... Một số sai lạc khi tiếp thu và suy đoán các cảm nhận, như các trường hợp bệnh tâm thần như Allusion, Delusion, và Illusion, [ http://www.vocabulary.com/articles/chooseyourwords/allusion-illusion-delusion/ ]

B. Thiên lệch (Biases với nhiều loại như tiên kiến, kỳ thị, thiển cận...)

C. Sự cài đặt của não bộ (Configuration of the brains - mindset) do gia đình, học đường, xã hội, các cuộc cải tạo ý thức hệ (Indoctrination), và lợi lộc riêng tư (Incentives);

D. Suy thoái (Degeneration) của Não do tuổi tác hay bệnh hoạn, hoặc Khuyết tật bẩm sinh (Defects) của Não;

E. Môi trường (Environment, Life styles, Drugs & Alcohol use); F. Tín ngưởng (Faith) hoặc Ngụy suy (Fallacies);

G. Hướng dẩn (Guidance) của Gia đình và Nhà trường; áp lực của bạn bè, phe nhóm (Pressure của Peer groups)...và cho đến thời gian thấm thấu của cảm nhận.

H. Ảo giác (Hallucination) [ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003258.htm ], tức là không có nguồn cảm giác mà cứ tưởng rằng có; ví dụ người đi trên sa mạc tưởng chừng thấy vùng chứa nước, hoặc người bệnh đã bị cụt tay mà vẫn có cảm nhận tay mình đau (trong hiện tượng bàn tay ma - Phantom limb syndroms) [ http://www.med.nyu.edu/content?ChunkIID=96857 ]

I. Không thấu hiểu (Ignorance) hay bị nhồi sọ (Indoctrination)... vì "cải tạo" hoặc tuyên truyền.

Qua những bước nhiêu khê như vừa kể từ A đến I, quá trình của suy tư nói chung cho thấy cái được gọi là suy tư và quan điểm — của từng cá nhân — khó lòng phản ánh trung thực sự thật.

Nói riêng về một số điều mà nhân vật VNT đã nêu, việc phân tích riêng biệt từng điểm cũng cho thấy một số kết luận của VNT thiếu bằng chứng xác đáng (hard evidence) và có thể phối kiểm.
Một số ví dụ có thể thấy như sau:

1. Theo lời của VNT: "Còn nếu ta tranh đấu cho lá cờ, thì như đã nêu trên: ta đã loại 3/4 dân tộc ra khỏi hàng ngũ chúng ta vì 3/4 dân tộc chưa hề nhìn thấy  hay là chiến đấu cho lá cờ này"; cái lời nói (claim/statement) này cũng không có bằng chứng nào về hai điểm cụ thể sau đây:
một là: "ta đã loại 3/4 dân tộc ra khỏi hàng ngũ..."
hai là: [và đã loại chỉ] "vì 3/4 dân tộc chưa hề nhìn thấy..."

2. Để bênh vực cho một người được gọi là một "nhà báo tự do" (chữ tự do ở đây đã được dịch từ Anh ngữ "freelance journalist" - freelance thật ra có nghĩa là làm chủ cái nghề đang làm và không nhận ai khác làm chủ), nhân vật VNT viết: "anh đã bị  CS bỏ tù vì đã tranh đấu cho tự do dân chủ tại VN".
Tuy nhiên, cụm từ "nhà báo tự do" đã bắt nguồn từ Anh ngữ "freelance journalist", và hai chữ "tự do" trong cụm từ này không có nghĩa — hay hàm ý — của chữ Tự Do trong cụm từ "Tự Do Dân Chủ" hay "Thế Giới Tư Do". Tính từ "freelance" đã được định nghĩa rõ ràng trên một Từ Điển Oxford như sau:
"Self-employed and hired to work for different companies on particular assignments." [ http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/freelance ]
Còn nửa: bằng chứng của việc "tranh đấu cho tư do dân chủ tại VN" hoặc bị "CS bỏ tù vì..." cũng chưa được phối kiểm (verify) mà vẫn còn là những điều "nghe nói" (hearsay) qua một số nguồn tin từ trong nước lẫn ngoài nước CHXHCNVN.

3. Một điều khác mà VNT đã nêu: "Hầu hết những người này : từ Huỳnh Thục Vy, tới Tạ Phong Tần.v.v đều là những  người tranh đấu cho dân chủ và nhân quyền cho VN." cũng chưa có bằng chứng xác đáng và phối kiểm, trái lại chỉ có cái gọi là "điều nghe nói" (hearsay) - về sự tranh đấu của các người được nêu tên. Thông tin dựa và những điều "nghe nói" (hearsay) thường cần được tiếp tiếp thu với mọi dè dặt thường lệ.
Hơn thế nữa, ví dù họ (từ Huỳnh Thục Vy, tới Tạ Phong Tần.v.v...) đã "tranh đấu" "và không phải cho là cờ vàng" đi chăng, thì điều này không hề đồng nghĩa với, và cũng chẳng liên quan tới (irrelevant) việc một số người khác đã từng trốn chạy "giặc cờ đỏ" — có nên hay không nên "bàn đến lá cờ."

4. Nhân vật VNT lại cho rằng: "Làm không được mà cứ nói hoài, hóa ra ta thành một thứ người buôn bán ảo tưởng."  Việc cho rằng những người "cứ nói hoài" là một thứ "người buôn bán ảo tưởng" cũng thiếu hẳn bằng chứng xác đáng; trái lại cái nhận định này của nhân vật VNT chỉ căn cứ vào suy đoán riêng tư của chính ông ta. Ông VNT không hề nêu cho rõ việc buôn bán xảy ra tại đâu, lúc nào, buôn bán với ai, bằng cách nào..., và cũng không hề phân biệt "ảo tưởng" với hoài bảo, kỳ vọng hay hy vọng của những người chạy giặc "Cờ Đỏ". Còn nửa, khi gọi những này là "một thứ người buôn bán ảo tưởng", rõ ràng ông VNT đã miệt thị những người có hoài bảo và đã làm cho họ thất vọng vì sự suy diễn vô căn cứ của nhân vật VNT.

5. Về một mặt khác, VNT nêu "tay không có một miếng sắt, thân thì gần kề miệng lỗ, nhưng lại miên man đòi lật đổ CSVN, đòi nhìn thấy cờ vàng tung bay tại Sài gòn"; điều này cũng chưa từng là một tư tưởng hoặc hành vi phi pháp hoặc phi luân. Thế nhưng việc này đã bị nhân vật VNT nêu lên với giọng mai mỉa mai như "gần kề miệng lỗ" và "miên man đòi..." Than ôi!

6. Xuyên suốt bài viết của nhân vật VNT, có thể xuất hiện một điểm son [đỏ lòm] về bằng chứng là khi VNT nêu: "nhưng Mỹ đã thất bại". Thật vậy, bằng chứng cho cái điểm này của tác giả, may ra có thể thấy "nói hoài" (cụm từ của VNT) khi VC từng đem giảng trong các Trại Cải Tạo sau 30/04/75.

Sau cùng, phần nhiều ai cũng biết rằng: tính chất độc lập về tư tưởng và lề lối suy luận khoa học không cho phép người ta — ngoài đời cũng như trong Tóa án — dễ dàng bị thuyết phục vì một hay nhiều quan điểm do một cá nhân hay tập thể áp đặt. Và trong thế giới Tự Do, người ta có thể tôn trọng quan điểm của người khác; nhưng tôn trọng không nhất thiết đồng nghĩa với chấp nhận (hoặc bị thuyết phục vì) các quan điểm được nêu.
Vì vậy, nếu quan điểm cá nhân VNT trong bài viết này được phổ biến rộng hơn trên báo chí, truyền thanh, truyền hình, website..., và nhất là qua MC như trong các dịp họp mặt có treo Cờ Vàng, thì những suy tư của vị nhân vật này sẽ được nhiều người góp ý về câu chuyện Lá Cờ Vàng mà ông đã cho là "cũng giống như chuyện ta chưa bắt được con chim bay trên trời."

Tóm lại, quan điểm của tác giả bài này có thể đã thuyết phục được một số người sau khi họ đã đọc hoặc đã nghe qua. Nhưng "số liệu" hay tỷ lệ — về bao nhiêu người đã được tác giả thuyết phục — vẫn chưa hề được nêu rõ và phối kiểm.
Phối kiểm vốn là một việc luôn luôn cần làm khi đón nhận mọi thông tin do bất kỳ người nào, và từ đâu đến.

Let's "Believe SOMETIMES, Trust OFTEN, Verify ALWAYS."

 

Phó thường dân

Nguyên Nguyên
Ngày 25/12/2014